Çok değil sadece 2000’li yılların ortalarında tanıştığımız sosyal medya platformları, sundukları farklı özelliklerle her geçen yıl hayatımızda daha çok yer kaplıyor. Facebook üzerinden eski arkadaşlarımızla yeniden iletişim kurduğumuz günlerden bu yana çok şey değişti. Bugün farklı sosyal medya platformları üzerinden günlük yaşamımızın detaylarını, hobilerimizi, dekorasyon fikirlerimizi, gezilerimizi paylaşıyor, iş bağlantıları kuruyor, fikirlerimizi beyan ediyor, sanatçılarla, toplum liderleriyle ya da markalarla doğrudan iletişime geçebiliyor, müzik listeleri ya da videolar oluşturup hiç tanımadığımız insanların beğenisine sunuyoruz. Son yıllarda bu özelliklere bir yenisi daha eklendi. Sosyal medya platformları hem markaların hem de küçük işletmelerin ürünlerini pazarladıkları, takipçilerinin satın alma deneyimlerini paylaştıkları canlı, dinamik birer alışveriş merkezi olma yolunda ilerliyor. Milyonlarca kişiye ulaşma olanağı sağlayan bu büyük pazar e-ticaret sitelerinden ayrışarak “s-ticaret” ya da diğer bir deyişle “sosyal ticaret” olarak isimlendiriliyor.
S-Ticaret Nedir?
İlk olarak 2005 yılında Yahoo! tarafından bir öngörü olarak telaffuz edilen sosyal ticaret kavramı aradan geçen yıllarda sosyal medya platformlarının gelişimleri ile birlikte pek çok farklı biçimde tanımlandı. Bugün geldiğimiz noktada ise geçmişte yapılan bütün tanımları kapsayan çok katmanlı bir olgu halini aldı.
Genel anlamıyla sosyal ticaret; Facebook, Instagram, Pinterest gibi sosyal medya platformları üzerinden gerçekleşen alışveriş sistemidir. Bu sistem; tüm alışveriş deneyiminin sosyal medya platformu üzerinden gerçekleşmesini, ürün ve hizmetlerin elektronik ortamda alım-satımına yardımcı olacak kullanıcı katkılarını, kurumsal e-ticaret sitelerine trafik çekmek için uygulanan pazarlama faaliyetlerini ve “influencer” pazarlamasını da bünyesinde barındırıyor.
E-Ticaret ve Sosyal Ticaret Arasındaki Bağlantı Nedir?
S-ticaret hiç şüphesiz e-ticaretin bir uzantısı olarak hayatımıza girdi. Değişen tüketici davranışları ve talepleri, e-ticaret platformlarını çok daha kapsayıcı ve etkileşime açık olan sosyal medya ağlarında da görünür olmaya yönlendiriyor.
Markalar ve e-ticaret siteleri, müşterilerin eğilimlerini ve beklentilerini sosyal medya platformları üzerinden daha rahat takip edebiliyor ve kişiselleştirilmiş alışveriş önerileri sunarak satın almaya yönlendirebiliyorlar. Hatta güvenli bir e-ticaret altyapısı ile tüm satış işlemlerini sosyal medya üzerinden gerçekleştirmek bile mümkün. Bugün pek çok küçük işletme bu yöntemle satış yapmayı tercih ediyor.
Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği tarafından hazırlanan Haziran 2021 tarihli “Ekonominin Dönüştürücü Gücü: E-Ticaret Analizi” raporuna göre marka ve ürünler için sosyal medya platformlarına reklam veren işletmelerin oranı %63 iken, sürekli ulaşılabilir olmada sosyal medyanın avantajı olduğunu belirten işletmelerin oranı %73’ü buluyor. Tüketicilerin %41’i ise sosyal medyanın e-ticaret alışverişlerinde ürün tercihlerini etkilediğini belirtiyor.
E-Ticaret ve S-Ticaret Arasındaki Farklar Nelerdir?
- Sosyal ticaret, sosyal etkileşimi destekleyen sosyal medya ve çevrimiçi medyayı içeren bir elektronik ticaret alt kümesidir. E-ticaret ise internet üzerinden mal, ürün veya hizmet satın almak ve satmak anlamına gelir ve işletmeden müşteriye (B2C), işletmeden işletmeye (B2B), müşteriden müşteriye (C2C) gibi farklı kategorilerde gerçekleşebilir.
- Sosyal ticaret, müşterilerin platformdan ayrılmak zorunda kalmadan ürünlerle sosyal medyada etkileşim kurmasına, keşfetmesine ve satın almasına olanak tanır.
- Bir e-ticaret sitesi kurmak kapsamlı bir çalışma gerektirir ve maliyeti yüksektir. Sosyal ticaret ise yüksek maliyetli altyapı harcamalarına gerek kalmadan, sosyal medya platformları üzerinden yönetilebilir. Bu durum özellikle başlangıç aşamasındaki küçük işletmeler için önemli bir avantajdır.
- Sosyal ticaret doğası gereği karşılıklı etkileşime dayanır. Müşteri geri bildirimi hızlıdır. Müşteriler ürünlere ve markalara ait sosyal medya içeriklerinin bir parçası olabilir. E-ticaret platformlarında ilişkiler daha mesafelidir.
- Sosyal medya platformları, gelişmiş algoritmaları sayesinde e-ticaret sitelerindeki gibi sayfalar dolusu ürün arasında arama yapmanıza gerek kalmadan beğenebileceğiniz ürün ve hizmetleri görüntülemenize olanak sağlar. Özellikle Instagram gibi görsel algıya dayanan platformlar ürünle aranızda bağ kurmanızı kolaylaştırır.
S-Ticaret Nasıl Yapılır?
Ürün ve hizmetlerini sosyal ticaret ile geniş kitlelere ulaştırmak isteyenlerin atması gereken adımlar karmaşık sayılmasa da üzerinde detaylı çalışma gerektirir.
Sosyal ticaretin yaygınlaşma potansiyelinin farkında olan Facebook, Instagram, Pinterest gibi platformlar atılması gereken adımları kolaylaştırmak ve ihtiyaç duyulacak analizleri rahat takip etmeyi sağlamak için işletme hesapları oluşturmaya olanak tanıyorlar. Bu nedenle ilk olarak satış yapmak istediğiniz sosyal medya platformları üzerinden işletme hesapları oluşturmalı ve mümkünse birbirleri ile entegre etmelisiniz.
İkinci aşamada ise ürün katalogları oluşturmak, bu katalogları sosyal medya profillerinize eklemek ve müşterilerinizi güvenli bir ödeme platformuna yönlendirmek geliyor. Özenli oluşturulmuş ürün katalogları müşterilerinizin mağazanızda ihtiyaçlarına uygun filtrelemeler yapmasına olanak tanıyacaktır.
Ürün tanıtımlarınızda kullandığınız dilin sosyal medya platformunun özelliklerine ve hedef kitlenize uygun olmasına dikkat edin. Ürün ve ödeme bilgilerinizin kolay anlaşılır olduğundan emin olun.
İçeriklerinizi çeşitlendirin ve güncel tutmaya özen gösterin. Ürünü tanıtan ya da üretim aşamalarını gösteren videolar, çoklu fotoğraf paylaşımları yapmak ve varsa hikâyeleri etkin kullanmak faydalı olacaktır.
Ziyaretçileriniz ve müşterileriniz hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmanızı sağlayacak istatistikleri mutlaka takip edin.
S-Ticaret Hangi Platformlar Üzerinden Yapılabilir?
Her sosyal medya platformu s-ticareti farklı şekilde ele alır. Ortak noktaları, satın alma kararı ve işlemler için gereken süreci kolaylaştırmalarıdır.
Instagram
Instagram 2010 yılında bir fotoğraf ve video düzenleme uygulaması olarak başladığı yolculuğuna dünyanın en çok kullanılan sosyal medya platformlarından birisi olarak devam ediyor. Güçlü etkileşim, paylaşım ve katılımcılık özelliklerine sahip olmasının bu kadar popüler olmasında büyük rolü olduğu şüphesiz. Oluşturduğu görsel algı işletmelerin ürünlerini pazarlaması için dikkat çekici bir vitrin olmasının da önünü açıyor.
Bu durumu avantaja dönüştüren Instagram “Alışveriş” özelliği ile insanların fotoğraflarınızdan ve videolarınızdan alışveriş yapmasına olanak sağlıyor. Alışveriş özelliği ile satış kataloğunuzu yükleyebileceğiniz ve özelleştirebileceğiniz bir mağaza açabilir, kataloğunuzdaki ürünleri gösteren ve alışverişe yönlendiren alışveriş etiketlerini kullanabilir, koleksiyonlar oluşturarak belirli temalarda satışa sunduğunuz ürünleri gruplayabilirsiniz.
Uygulama aynı zamanda “Keşfet” sayfasında kullandığı “Alışveriş” sekmesi ile kullanıcıların mağazanıza daha rahat ulaşmasını hedefliyor.
Türkiye’de henüz olmasa da “Alışverişi Tamamla” seçeneğinin Amerika’da kullanıma açılması yakın bir gelecekte tüm satın alma işleminin Instagram üzerinden tamamlanabileceğinin de sinyallerini veriyor.
Facebook
Günlük 1,84 milyar kullanıcı sayısıyla Facebook sosyal medya ağlarının en büyüğü olmaya devam ediyor ve bünyesinde 80 milyondan fazla işletme sayfası barındırıyor. Halihazırda kullanılan Marketplace özelliği ile kullanıcılarının ürünlerini satmalarını ya da ürün satın almalarını, ilanları incelemelerini ve ihtiyaçları olan ürünleri keşfetmelerini sağlıyor.
Facebook, yakın bir gelecekte devreye girmesi beklenen “Mağazalar (Shops)” özelliği ile tıpkı Instagram’da olduğu gibi mağaza açmanıza, ürün katalogları oluşturmanıza ve uygulama içinden satın alma işlemlerinizi tamamlamanıza da olanak sağlayacak.
Pinterest
İlgi duyduğumuz konulardaki ilham verici görselleri ve videoları sanal panolarımıza eklememizi sağlayan Pinterest, Türkiye’deki sosyal medya kullanım alışkanlıklarında ilk sıralarda yer almasa da hatırı sayılır bir yere ve potansiyele sahip. Bir diğer özelliği de diğer sosyal medya platformlarına kıyasla uygulama içinde geçirilen sürenin yaklaşık %50 daha uzun olması. Tüm dünyadaki Pinterest kullanıcılarının %50’si ABD’de bulunuyor. Kullanıcı profilinin yaklaşık %70’ini kadınlar oluşturuyor. Geçtiğimiz yıl Z kuşağının Pinterest kullanım oranının %40 artması sosyal ticaret hacminin de büyüyeceğinin bir göstergesi.
Pinterest’te de s-ticaret faaliyetleriniz için bir işletme hesabı açmanız gerekiyor. İşletme hesabı markaların, içerik üreticilerin ve satıcıların Pinterest'ten daha iyi şekilde yararlanmalarına yardımcı olurken, analizlere, reklamlara ve özel içerik formatlarına erişim olanağı sağlıyor. Pinterest üzerinde firmanıza ait panolar ve kataloglar oluşturabilir, ürünlerinizi hedef kitlenizin görmesini sağlayabilir, kullanıcıları ürün sayfalarınıza yönlendirecek pinler ile trafiğinizi ve satışlarınızı artırabilirsiniz.
Sosyal Ticaretin Etkileyici Gücü: Influencer Marketing
Influencer marketing, influencer pazarlaması ya da etki pazarlaması olarak kullanılan bu terim temel olarak bir sosyal medya pazarlaması yöntemi. Tanınmış kişilerin, çok takipçisi olan sosyal medya hesaplarının ya da alanında uzman olanların ürün ve markalarla işbirliği yaparak takipçilerine deneyimlerini ve fikirleri aktarması esasına dayanıyor.
Bir çeşit sosyal kanıt işlevi gören bu paylaşımlarla influencer’in ürünün tanıtımı yapması, markanın etkileşimini artırması veya kullanıcıları satış kanallarına yönlendirmesi hedefleniyor. Başarılı bir influencer pazarlaması için oluşturulacak içeriklerin hem influencer’in sosyal medyadaki kimliği ile hem de markanın ihtiyaçları ile uyumlu olması gerekiyor.
Sosyal medya kullanıcılarının sayısı ve etkinliği arttıkça influencer pazarlaması da değişime ayak uyduruyor. Bunun son örneği de mega, makro ve mikro influencer kategorilerine nano influencer dediğimiz grubun da eklenmesi. Mega influencer olmak için bir milyonun üzerinde takipçiye sahip olmanız gerekiyor. 50 binden fazla takipçi sayısı makro, 10 bin üzeri takipçi sayısı ise mikro influencer olmak için yeterli. Nano influencer ise 1000-10 bin arası takipçi sayısına sahip olan ve sosyal medyada reklam vermeye istekli kişilere deniyor.
Mega influencer’lar çok geniş kitlelere ulaşma olanağı sağlarken, nano influencer grubu organik ve samimi paylaşımlarla belirli bir müşteri segmentine, uygun maliyetlerle ulaşma avantajı sağlıyor.
Sosyal Ticaretin Avantajları
Sosyal ticaret müşteriler ve markalar arasındaki etkileşimi arıtır.
Potansiyel müşterileri satışa yönlendirmek söz konusu olduğunda sosyalleşmenin sosyal ticarete katkısı çok büyüktür. Alıcılar sosyal medya üzerinden sevdikleri markalarla doğrudan etkileşime girebilir, alışveriş yapan kişilerin yorumlarını inceleyebilir ve satın alma kararları hakkında arkadaşlarına danışabilir ya da onları satın almaya ikna edebilirler. Müşteri ve satıcı arasındaki bu etkileşim, marka bağlılığını ve satışları artıran bir etki yaratır. Geleneksel e-ticaret platformlarına nazaran çok hızlı, yoğun ve neredeyse anlık gelişen bu etkileşim modeli günümüzün hızlı çevrimiçi ortamında çok değerlidir.
Sosyal ticaret hızla büyüyen bir ticaret alanıdır.
We Are Social ve Hootsuite tarafından hazırlanan
Dijital 2021 raporunun Türkiye verilerine göre:
- Türkiye nüfusunun %70,8’i yani yaklaşık olarak 60 milyon kişi sosyal medya kullanıyor.
- Türkiye’de sosyal medya kullanıcılarının %59,1’i erişim için mobil telefonlarını kullanmayı tercih ediyor ve sosyal medyada günlük ortalama 2 saat 57 dakika vakit geçiriyor.
- Pazarlamacıların sosyal medyadaki reklamlarla ulaşabilecekleri kitlenin çoğunluğunu 18- 54 yaş aralığındaki insanlar oluşturuyor.
- Yine Türkiye’de en çok kullanılan sosyal medya platformlarının ilk beş sırasında Youtube, Instagram, Whatsapp, Facebook ve Twitter yer alıyor.
- Mobil uygulamalarda sıra biraz daha değişiyor. Whatsapp ilk sırayı alırken, Instagram, Facebook, Tiktok ve Twitter onu takip ediyor.
Dünya değerleriyle örtüşen bu tablo giderek daha dijital hale geldiğimizin de bir göstergesi. Özellikle Y ve Z kuşaklarının sosyal medya kullanım alışkanlıkları oldukça dinamik ve iletişimden alışverişe kadar pek çok ihtiyaçlarını sosyal medya üzerinden gerçekleştirme eğilimleri çok yüksek. Bu veriler sosyal ticaretin önümüzdeki yıllarda daha çok gündemimizde olacağını gösteriyor.
Sosyal ticaret kesin hedef kitlenize ulaşmanızı sağlar.
Sosyal medya platformlarının sürekli gelişen algoritmaları adeta bir keskin nişancı gibi ürün ve hizmetleriniz için uygun hedef kitleye ulaşmanızı sağlar. Geleneksel ticaretin ve e-ticaretin yapamadığı bir şekilde satın alınmaya hazır ürünleri onları satın almaya hazır kişilerin önüne koyma şansı sosyal ticaretin en büyük avantajlarından birisidir.
Sosyal ticaret müşterilere sorunsuz bir alışveriş deneyimi sunar.
Sosyal medya alışverişi keşiften satın almaya geçmeyi kolaylaştıran özelliklere sahiptir. Beğendiğin ürüne tıklayarak, fiyatını görmek ve satın alma işlemini gerçekleştirmek çok daha kolaydır.
E-ticaret alışverişlerini uzun bir yolculuğa dönüştüren öneriler, sayfalar arasında geziler, farklı arama seçenekleri, müşterinin fikrini değiştirme olasılığını barındıran her tıklama satışı kaybetme riskini de getirir.
Sosyal ticaret satışları artırır.
Sosyal ticaret, hedef kitlenizle doğrudan etkileşim kurabileceğiniz, soruları yanıtlayabileceğiniz ve onlara gerçek zamanlı olarak yardımcı olabileceğiniz verimli bir müşteri destek aracıdır. Bu da beraberinde mutlu müşterileri ve daha fazla satışı getirir.
