"Eğer daha sonraları değerli olacaksam şimdi de değerliyimdir. Buğday buğdaydır, insanlar onun en başta çim olduğunu düşünse de." demiş Vincent van Gogh. Bu büyük ressam, hayatı boyunca binlerce resim yapmış olmasına rağmen yaşarken sadece bir tanesini satabildi. Kendisi çok iyi bilse de insanlığın onun sanatının değerini anlaması, eserlerinin büyük maddi getiri sağlaması için uzun yıllar geçmesi gerekti. Bugün büyük ustaların paha biçemediğimiz çok sayıda eseri müzelerin koleksiyonlarında sergileniyor, satılmaları söz konusu bile değil.
Özel koleksiyonlarda bulunan klasikler ve çağdaş sanat eserleri ise artık önemli bir yatırım değeri olarak kabul ediliyor, hatta bazılarının satış rakamları aklımızı başımızdan alacak tutarlara ulaşıyor.
Bugüne kadar en yüksek satış rakamlarına ulaşmış tabloları siz de merak ediyor musunuz? Şimdi en pahalı 8 tablo, hikâyeleri ve satış fiyatları hakkında küçük bir bilgi turuna çıkalım.
8. Masterpiece
Roy Lichtenstein
165 milyon dolar
20. yüzyılın en bilinen ressamlarından biri olan Roy Lichtenstein kariyeri boyunca kübizm, soyut dışavurumculuk gibi farklı sanat akımlarının etkisinde kaldı. Kendisine büyük ün kazandıran tarzını ise 30’lu yaşlarının sonunda ortaya çıkardı. Ben-Day noktacıkları tekniğini kullanarak ve çizgi roman karelerinden esinlenerek oluşturduğu çizimleriyle Pop-Art akımının öncülerinden birisi haline geldi. Ressamın 1962 tarihli eseri olan Masterpiece, popüler kültürün ikonik görsellerinden birisi. Resim 2017 yılında 165 milyon dolara Amerikalı yatırımcı ve çağdaş sanat koleksiyoncusu Steve A. Cohen tarafından satın alındı.
7. Pendant Portraits of Maerten Soolmans and Oopjen Coppit
Rembrandt
180 milyon dolar
Marten Soolmans ve Oopjen Coppit'in Sarkıt Portreleri, 1634 yılında çiftin düğünleri vesilesi ile Rembrandt tarafından yapılmış iki tam boyutlu portre çalışması. Amsterdamlı varsıl ailelere mensup olan çift ayrı tablolarda resmedilmiş olsalar da bugüne kadar hep bir arada tutuldular ve yan yana kaldılar. Resimler, tam boyutlu yapılmış olmaları nedeniyle Rembrandt’ın eserleri içinde farklı bir yere sahipler. Rothchild ailesinin özel koleksiyonunda olan ve 2015 yılında satışa çıkarılan tablolar Fransa’dan Louvre Müzesi ve Hollanda’dan Rijksmuseum tarafından 180 milyon dolara ortaklaşa satın alındı.
6. No. 6 (Violet, Green and Red)
Mark Rothko
186 milyon dolar
Soyut dışavurumcu ressam Mark Rothko tarafından 1951’de yapılan No. 6 (Menekşe, Yeşil ve Kırmızı), sanatçının bu dönemdeki diğer eserlerinde olduğu gibi düzensiz, puslu gölgelerle tanımlanan, renk ve yapının saf özüne odaklanan geniş renk alanlarından oluşuyor. Tabloyu farklı kılan bir satış öyküsü var. Tablo, 2014 yılının sanat piyasasında rekor kırarak 186 milyon dolara Yves Bouvier aracılığı ile Rus milyarder Dmitry Rybolovlev tarafından satın alındı. Ancak Bouvier’in sanat eserlerinin orijinal maliyetini yanlış sunarak ve daha sonra aşırı ücretlendirerek müşterilerini dolandırdığı iddia edildi ve uluslararası bir davanın konusu haline geldi.
5. Number 17A
Jackson Pollock
200 milyon dolar
Dünyanın en pahalı tabloları listesinin 5. sırası Jackson Pollack’ın Number 17A isimli tablosuna ait. Tablo, Pollack’ın alametifarikası damla tekniğini tanıtmasından bir yıl sonra yine aynı teknikle sunta üzerine yağlı boya olarak yapıldı. Üst ve alt katmanların ayırt edilmesinin imkansız olduğu karmaşık bir renk girdabı yaratan tabloda paralel üç beyaz fırça darbesi dikkati üzerine çeker. Pollack’ın damla resimleri başlangıçta şüphe ile karşılansa ve düşük fiyatlara satılsa da zaman içinde sanat tarihi içindeki gerçek yerini aldı. Tablo 2015 yılında David Geffen Vakfı tarafından Amerikalı bir serbest yatırım fonu yöneticisi olan Kenneth C.Griffin’e 200 milyon dolara satıldı.
4. Nafea Faa Ipoipo
Paul Gauguin
210 milyon dolar
“Nafea faa ipoipo” Tahiti dilinde “Ne zaman evleneceksin?” anlamına geliyor. Fransız pos-empresyonist ressam Paul Gauguin tarafından 1892 yılında yapılan bu yağlı boya tablo, “saf ve ilkel” bir sanat yaratabileceği cenneti bulma hayaliyle yaptığı ancak kolonileşmenin etkisiyle aradığını bulamadığı Tahiti seyahati dönemine denk geliyor. Tablo ismini evlilik çağına gelen Tahitili genç kızların kulaklarına iliştirdiği, resimde de gözümüze çarpan beyaz çiçekten alıyor. Tablo Rudolf Staechelin ailesi tarafından 2015 yılında Katar Emirinin kız kardeşi olan Sheikha Al-Mayassa bint Hamad Al-Thani'ye 210 milyon dolara satıldı.
3. The Card Players
Paul Cézanne
250 milyon dolar
Fransız usta Paul Cézanne'ın eserleri, 19. yüzyıl empresyonizmi ile 20. yüzyıl kübizmi arasındaki boşluğu doldurmalarıyla tanındı. Sanatçının son döneminin mihenk taşı olarak kabul edilen The Card Players sanılanın aksine bir değil beş tablodan oluşan bir seri. 1890 ve 1895 arasında yaratılan bu yağlı boya tabloların boyutları da birbirinden farklı. Bazen ortak sergiler için bir araya gelseler de tabloların her biri bugün ayrı koleksiyonlarda bulunuyor. Dünyanın en pahalı tabloları arasına giren ise Katar kraliyet ailesine satılan versiyonu. Tablo için Katar Kraliyet Ailesinin Yunan armatör George Embiricos’a 250 milyon dolar ödediği söyleniyor.
2. Interchange
Willem de Kooning
300 milyon dolar
Hollandalı-Amerikalı ressam Willem de Kooning'in Interchange isimli tablosu dünyanın en pahalı tabloları listesinde ikinci sırada yer alıyor. Tablonun ismi ressamın o dönemde New York’ta yaşadığı semtten geliyor. Bir tablonun değerini belirleyen en önemli faktörlerden birisi hiç şüphesiz arkasındaki hikâye. Interchange tıpkı Pollack’ın Number 17A tablosu gibi ABD’nin ilk yerli ve modern sanat hareketini ortaya çıkardığı dönemi temsil ediyor. Bu yüzden iki tablonun da satış rekoru kırması ve sahibinin aynı kişi olması hiç şaşırtıcı değil. Sanatçı tarafından 1955 yılında 4.000 dolara satılan tablo, Eylül 2015'te David Geffen Vakfı tarafından Kenneth C. Griffin'e 300 milyon dolara satıldı.
1. Salvator Mundi
Leonardo da Vinci
450.3 milyon dolar
Dünyanın en pahalı tablosu olan Salvator Mundi’nin (Dünyanın Kurtarıcısı) değerine ve ününe yakışan gizemli bir hayat öyküsü var. Hakkında tartışmalar olsa da Leonardo da Vinci’ye atfedilen tablonun 1500’lü yılların başında Fransa Kraliyet Ailesi için yapıldığı tahmin ediliyor. Resimde mavi bir Rönesans elbisesiyle tasvir edilen İsa, sağ eliyle haç işareti yaparken sol elinde şeffaf bir küre tutuyor. Resmin tıpkı diğer da Vinci resimleri gibi uzmanlarca incelenmiş sayısız detayı var.
Tablo ilk yolculuğunu 1600’lü yıllarda Prenses Henrietta Maria ile İngiltere’ye gelerek yapıyor. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arasında ortadan kayboluyor. 1900’lerin başında yeniden ortaya çıkıyor. 1958 yılında 50 sterline satıldığı söyleniyor. Sonrasında tablodan bir daha haber alınamıyor. 2005 yılından sonra tablonun yolculuğu yeniden başlıyor. Önce iki Amerikalı tarafından çok ucuz bir fiyata satın alınıyor. Üzerinde yapılan çalışmalar tablonun da Vinci’nin kendisi tarafından yapılmasa bile onun atölyesinden çıktığını, son dokunuşların ise bizzat onun tarafından yapıldığını gösteriyor. Rekor satış ise 2017 yılında gerçekleşiyor ve hiç beklenmedik bir şekilde 450 milyon 312 bin 500 dolara Suudi Kraliyet Prensi Mohammed bin Salman tarafından satın alınıyor. Abu Dhabi Louvre Müzesi’nde sergileneceği açıklansa da bu gösterim erteleniyor. Salvator Mundi’nin bugün nerede olduğuna dair bir bilgimiz yok.
Tablonun Leonardo'nun öğrencileri ve takipçileri tarafından yapılan yaklaşık otuz kopyası ve varyasyonu bulunuyor. Leonardo'nun resimdeki kumaş dokunun hazırlığı niteliğindeki tebeşir ve mürekkep çizimleri İngiliz Kraliyet Koleksiyonu'nda tutuluyor.
